روز شهادت امام جواد است و جود و سخا و دستودلباز بودن نشانهی آن است که انسان وجدانش فعال است و به معاد اعتقاد دارد و گوش به حرف پیشوایان دین است و جود و سخا و کرامت در اولیترین مرحلهاش برخورد انسان با انسان است که باید طبق نسخهایی که دین داده «سلام کند» یعنی اینکه از من به تو آزاری نخواهد رسید و تو در سلامت خواهی بود از طرف من!
اخلاق یک دستورالعملی است برای زندگی بهتر که انسان راحت زندگی کند، بیدغدغه و بیدردسر؛ و وقتیکه در یک اجتماعی، در یک خانوادهای، در یک فامیلی، در یک گروهی همه بخواهند پایبند به اخلاق باشند، اخلاقی که پسندیده باشد، اخلاق سخاوتمندانه، لاجرم باید دل را که مرکز خاطرات بد و خوب است پاکسازیاش کند و قلب را از هرگونه آزردگی که در طول ایام زندگی داشته پاک کند!
در روایتی میخوانیم که خداوند بدیهایی که انسان میکند با ادای کلمهی استغفار آن بدیها را پاک میکند و در هر جمعهای ذهنیت فرشتگانی که آن بدیها را دیدند و ثبت کردند را هم پاک میکند؛ یعنی انسان باید مکارم اخلاق را از آفریدگارش یاد بگیرد که خداوند نمیخواهد فضای زندگی بشر آلوده به خاطرات بد باشد.
برای همین نسخه دادهاند که «یَسْأَلونَک مَاذَا یُنْفِقُونَ قُل العَفْوَ»[1] به پیغمبر میگویند چه هدیهای بدهیم در روزهای خاص و مهم به همدیگر؟ خدا میگوید به آنها بگو که عفو، بخشش، رضایت، مسالمت، صفا و صمیمیت به همدیگر هدیه بدهید! صدقهی جاریه همین است که انسان دلش را که فرودگاه عشق الهی است نگذارد بهوسیلهی اثقال و سنگینیهای خاطرات برای نشستن و فرود آمدن سفینههای لازم مانع ایجاد کند. مکارم اخلاق توصیه میکند صاحبش که امروز است، هم روز جمعه است و تعلق به امام عصری دارد که میخواهد اصلاح کند جامعه را و اصلاح جامعه نخست با اصلاح [صوت قطع شده است] است و بعد اعمال است! اول باید انسان دلش را پاک کند تا بتواند صاحب عبادات باشد! عباداتی که آغشته به آلودگیهای نَفْسانی است خالی از ماهیت الهی است! نمازی که از اول تا انتهایش در فکر اینوآن هستید، این نماز کارایی ندارد و «فَوَیْلٌ لِلْمُصَلَّین»[2] دامنگیرش میشود! هم روز امام جواد است و هم پایان ذیالقعده است که در این ماه امام رضا متولد شده است و هم ملقب به رضا است یعنی راضی. [صوت قطع شده است]
[1] سوره بقره، آیه 219
[2] سوره ماعون، آیه 4